کاربامازپین در درمان انواع صرع (به غیر از صرع کوچک) و درد عصب سه قلو مصرف میشود.
کاربامازپین با طولانیکردن مدت غیر فعال ماندن کانال سدیم در سلول عصبی پسسیناپسی توانایی آن را برای پتانسیل عملهای تکراری با فرکانس زیاد کاهش میدهد و آزادسازی واسطه عصبی از سلول عصبی پیشسیناپسی را مهار میکند و در مجموع انتقال سیناپسی کاهش مییابد.
کاربامازپین جذب خوراکی کاملی دارد. در کبد به طور کامل متابولیزه شده و متابولیت آن دارای خاصیت ضد تشنجی است. نیمه عمر آن ۶۵-۲۵ ساعت است که با تجویز طولانی مدت به دلیل القاء خود به خود متابولیسم به ۲۹-۸ ساعت میرسد. دفع دارو عمدتاً کلیوی است. پیوند دارو به پروتئین متوسط است. اثر ضدتشنجی دارو پس از چند ساعت تا چند روز و اثر ضد درد عصبی آن پس از ۷۲-۸ ساعت شروع میشود.
این دارو در صورت بروز حملات تشنجی غائب، حملات آتونیک و میوکلونیک، انسداد دهلیزی–بطنی، اختلالات خونی(ناهنجاری در میزان آهن سرم، پلاکت و سلولهای خون) و ضعف مغز استخوان، نباید مصرف شود.
۱. قطع ناگهانی مصرف دارو در بیمارانی که به این دارو پاسخ میدهند، ممکن است منجر به بروز تشنج و صرع شود. بنابراین، توصیه میشود مصرف دارو به تدریج قطع شود.
۲. سالمندان نسبت به عوارض آشفتگی، توهم بلوک دهلیزی-بطنی و برادی کاردی این دارو حساستر هستند.
۳. این دارو ممکن است باعث بروز لوکوپنی و ترومبوسیتوپنی، شیوع عفونتهای میکروبی، تأخیر در التیام زخمها و خونریزی لثه شود.
۴. در صورت بروز علائم قلبی و عروقی یا بثورات جلدی یا علائم ضعف مغز استخوان، مصرف دارو باید قطع شود.
تهوع، استفراغ، گیجی، خواب آلودگی، سردرد، عدم تعادل، توهم و آشفتگی، اختلالات بینایی(به خصوص دوبینی)نیستاگموس، اسهال و یبوست، بی اشتهایی، بثورات جلدی گذرا، لوکوپنی، ترومبوسیتوپنی، اگرانولوسیتوز و آنمی آپلاستیک از عوارض جانبی مصرف این دارو هستند.
۱. جهت کاهش تحریک دستگاه گوارش بهتر است دارو با غذا مصرف شود.
۲. از قطع ناگهانی مصرف دارو اجتناب و در صورت لزوم مقدار مصرف دارو باید به تدریج کاهش یابد تا از بروز تشنج یا حمله مداوم صرعی جلوگیری شود.
۳. از مصرف همزمان سایر داروهای مضعف CNS با این دارو باید اجتناب شود.
۴. در صورت مصرف این دارو در موقع رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به دقت و هوشیاری دارند باید احتیاط نمود.
۵. درصورتی که مقدار مصرف این دارو از حداقل شروع شده و به تدریج با فواصل یک هفته افزایش پیدا کند، عوارض جانبی دارو به حداقل میرسد.
۶. دوره درمان با دارو باید کامل شود. از مصرف بیش از مقدار توصیه شده نیز باید خودداری شود.
۷. در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود. ولی اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد از مصرف نوبت فراموش شده باید خودداری نموده و مقدار مصرف بعدی نیز نباید دو برابر شود. در صورت فراموش کردن بیش از یک نوبت مصرف دارو باید به پزشک مراجعه شود.
۸. به منظور بررسی پیشرفت درمان، مراجعه منظم به پزشک ضروری است.
۹. در صورت نیاز به عمل جراحی، درمان اورژانسی و دندانپزشکی، پزشک باید از مصرف دارو مطلع شود.
اشکال دارویی کاربامازپین
Scored Tablet:۲۰۰mg
Sustained Release Tablet:۲۰۰ mg . ۴۰۰mg